Kıbrıs Sorunu Hakkında Bilgi
Akdeniz'in ortasında yer alan Kıbrıs, tarih boyunca oldukça önemli bir stratejik konuma sahip olmuştur. Daha önce Fenikeliler, Grekler, Asuriler, Mısırlılar, Romalılar, Bizanslılar ve Venediklilerin egemenlik kurduğu Kıbrıs'ta 1571 yılından 1878 yılına kadar Osmanlı Devleti egemenlik kurdu. 1878 yılında Rus tehdidine karşılık Berlin Kongresi'nde İngilizlerin desteğini almak için ada, toprak mülkiyeti Osmanlı Devleti'nde kalmak üzere geçici olarak İngiltere'ye devredildi.
Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na İttifak Devletleri'nin tarafında girmesini bahane eden İngiltere, 1878 yılındaki anlaşmayı yürürlükten kaldırdığını ve Kıbrıs'ı tek taraflı olarak ilhak ettiğini duyurdu. Lozan Antlaşması'nda da bu durum kabul edildi.
Rumların Enosis İsteği
1929 yılında Rumlar tarafından yapılan Enosis (Kıbrıs'ın Yunanistan'la birleşmesi) isteği, İngiltere tarafından reddedilince 1931 yılında Rumlar ayaklanma başlattı. İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Rum temsilcileri, Enosis konusunda Londra ile çok sayıda görüşme yaptı, fakat İngiltere daha önce olduğu gibi yine kabul etmedi. Tüm bu uğraşların ardından Yunanistan, konuyu Birleşmiş Milletler'e götürdü. Türkiye'nin kararlı bir duruşuyla Yunanistan buradan da sonuç alamadı.
Enosis ve Taksim
1955 yılında Kıbrıslı Rumlar tarafından kurulan EOKA adlı terör örgütünün Türklere yönelik düzenlediği terör saldırıları sonucunda çok sayıda kişi hayatını kaybetti. Kıbrıs Türkleri bu saldırılara karşı koyabilmek için 1958 yılında Türk Mukavemet Teşkilatı'nı kurdu. Kurucuları arasında daha sonra Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı olacak Rauf Denktaş da bulunuyordu. Kıbrslı Rumlar ısrarla Enosis fikrini savunması üzerine Kıbrıslı Türkler de taksim tezini savunmaya başladı.
Londra ve Zürih Antlaşmaları
1959 yılında Türkiye, Yunanistan ve İngiltere arasında bir uzlaşmaya varılması üzerine Londra ve Zürih antlaşmaları imzalandı. Bu antlaşmalar doğrultusunda 1960 yılında iki uluslu bağımsız Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu. Ayrıca bu antlaşmalar sayesinde Türkiye, garantör devletlerden biri olmuş ve 1974 yılındaki müdahalesi meşru hale gelmiştir.
Kıbrıs'ta Darbenin Ardından Başlayan Harekat
1974 yılında Kıbrıs'ta Yunan cuntasının desteğini alan EOKA lideri Nikos Sampson liderliğinde darbe gerçekleştirildi. Buna karşılık Türkiye Garanti Antlaşması'na dayanarak 20 Temmuz 1974'te Kıbrıs Barış Harekatı'nı başlattı.
13 Şubat 1975'de Kıbrıs Türk Federe Devleti, 15 Kasım 1983'te de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilan edildi.
Fikirler Dizisi ve Güven Artırıcı Önlemler
1990'lı yıllarda Kıbrıs sorununa çözüm kapsamında Birleşmiş Milletler tarafından "Fikirler Dizisi" ve "Güven Artırıcı Önlemler" adlı verilen çalışmalar başlatılmışsa da herhangi bir sonuç alınamamıştır.
Annan Planı
2004 yılında Annan Planı için yapılan referandumda Türk halkının %64'ü plana "evet" derken Rum halkının %75'i "hayır" demiştir. Böylece Annan Planı uygulanamamıştır.
Yorumlar
Yorum Gönder