Kutadgu Bilig'in Özeti
İyi kanun adamı olan hükümdar Kün Toğdı, yurduna yararlı olmakla beraber yardımcısız yaşadığı için yönetim yükünün omuzlarına çökmüş olmasından muzdariptir. Hakanın ününü duyarak onun hizmetine can atan Ay Toldı, talihinin yaver gitmesi sayesinde arzusuna kavuşur, vezirlik payesini elde eder. Hükümdarına; doğruluk, eşitlik, ödül ve ceza üzerine kurulmuş olan adaletin önemini anlatır. Mutluluktan söz açar. Bazı erdemler üzerinde ısrarlı durur. Nihayet günün birinde de hastalanır. Hekimler derdine derman bulamaz. O da hükümdara bir vasiyetname yazarak oğlunun gözetimini de kendisine emanet ettikten sonra hayata gözlerini kapar.
Ay Toldı ölünce oğlu Ögdülmiş vezirlik makamına yükseltilir. Aklın timsali olan bu Ögdülmiş de devlete yararlı olur. Akıllı yeni vezirinin görüşlerine uygun olarak idaresini yürüten hükümdar daha da başarılı olur. Bu arada vezirine bir yardımcı arar. Vezir de zeki fakat dünyayı umursamayan ve dağda yaşayan akrabası Odgurmış'a haber verir. Ancak, Odgurmış davetleri kabul etmez. Aslında o akıbeti temsil etmektedir. Sadece Allah'a bağlıdır. Dünya nimetlerini ve onlara ilişkin zevkleri boş bulmaktadır. Sonunda şehre inip saraya giden Odgurmış, hakanla sert bir konuşmadan sonra yine geldiği dağa döner. Bu sıralarda yorulmuş, ihtiyarlamış olan vezir, Odgurmış'ın yanına giderse de arkadaşı onun hareketini kınar. Bir görevlinin vazifesini bırakmasını eleştirir.
Eserin sonlarına doğru Ögdülmiş ve Odgurmış bir daha buluşurlar. Sonuç Odgurmış'ın ölüm haberi üzerine hükümdarın ve sadakatli vezirinin hak ve adalet yolunda halka hizmete devamından ibarettir.
Yorumlar
Yorum Gönder