Bulgaristan Türklerinin Kökeni
 |
| Prof. Dr. İlber Ortaylı (Fotoğraf: @ilberortayli, Instagram) |
Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, Bloomberg HT'de yayınlanan "Zaman Kaybolmaz" programında, Bulgaristan Türklerinin kökeni hakkında önemli açıklamalarda bulundu.
Balkanlar'daki en fazla Türk nüfusun Bulgaristan'da bulunduğunu belirten Ortaylı, Bulgaristan'daki Türk nüfusun ilk kaynağının Karaman Vilayeti'nden yapılan sürgünler olduğunu açıkladı. Ortaylı, "Kimisi 'git bakalım hemşehrim' diyerek yollananlar, kimisi kavga çıkaran aşiretler, kimisi gönüllü olanlardır" diye konuştu.
Ortaylı, açıklamalarına şu sözlerle devam etti: "İkinci kaynak Mithat Paşa'ya borçludur. 1853'de Kırım Savaşı oldu ve Kırım Türkleri bu yeni gelişten çok ümitlendiler. Fakat ondan sonraki katliamdan buraya attılar kendilerini ve o zaman çok kalabalık bir kitle Dobruca ile güneye yerleştirildiler."
"Üçüncüsü de aynı şekilde Kafkasyalıları, Çerkes kabileleri, Abhazları vs. buralara yerleştirdiler. Bilhassa Mithat Paşa büyük bir idareci olduğu için ustalıkla bunları iskan etti Bulgaristan'a. Onun için Bulgaristan halkı Mithat Paşa'dan 'Büyük Vali' diye bahseder yüz sene sonra bile. Hakikaten o coğrafyaya mührünü basmıştır. İktisadi tedbirleri de fevkalade kuvvetli olduğu için Bulgaristan'ın mahiyeti değişmiştir. Orada büyük bir kalabalık meydana gelmiştir. Dolayısıyla büyük ölçüde Türktürler. Din değiştiren Pomaklar vardır. Yani Bulgar olup da Müslüman olan. Fakat bunlar o kadar Türkleşmiş ve o kadar ağır bedel ödemişlerdir ki, mesela Jiskov'un jandarmaları Türk köyüne ayda bir geliyorsa bunlara haftada bir gelirdi."
"Üçüncüsü de aynı şekilde Kafkasyalıları, Çerkes kabileleri, Abhazları vs. buralara yerleştirdiler. Bilhassa Mithat Paşa büyük bir idareci olduğu için ustalıkla bunları iskan etti Bulgaristan'a. Onun için Bulgaristan halkı Mithat Paşa'dan 'Büyük Vali' diye bahseder yüz sene sonra bile. Hakikaten o coğrafyaya mührünü basmıştır. İktisadi tedbirleri de fevkalade kuvvetli olduğu için Bulgaristan'ın mahiyeti değişmiştir. Orada büyük bir kalabalık meydana gelmiştir. Dolayısıyla büyük ölçüde Türktürler. Din değiştiren Pomaklar vardır. Yani Bulgar olup da Müslüman olan. Fakat bunlar o kadar Türkleşmiş ve o kadar ağır bedel ödemişlerdir ki, mesela Jiskov'un jandarmaları Türk köyüne ayda bir geliyorsa bunlara haftada bir gelirdi."
KAYNAKÇA
Prof. Dr. İlber Ortaylı, Zaman Kaybolmaz 24.10.2011, Bloomberg HT
Türklük kimlik, köken ise biyolojik bir konudur. İlber Ortaylı'nın da ifade ettiği gibi, Anadolu'dan göçler tarihi gerçektir. Ancak Balkanlardaki Türklerin soy kökeni Anadolu'ya dayanmaz. Osmanlı döneminde bölgede bireysel ve kitlesel İslamlaşmalar yaşandığını örtbas edemeyiz. Osmanlı'da vergi yükümlülerinin kayıtlarında (Tahrir Defterleri) bu açıkça görülmektedir. Tüm tarihsel, antropolojik, lengüistik ve populasyon genetiği verileri Bulgaristan (ve tüm Rumeli)Türklerinin soyunun Anadolu değil, yerli Balkanlı halka dayandığını gösterir. Anadolu'dan gelenlerin olduğu doğrudur, fakat bu sayıyı (Türkmen, Yörük ve İslamlaşmış/Türkleşmişleri) fazla abartmamalıyız. Özetle gelenler yerli halkla karışarak eriyip gitmiştir. Yerliler ise gelenlerin dinini ve dilini benimseyip Türkleşmiştir.
YanıtlaSilBulgar göçmeni anne babanın çocuğuyum. Annem akkoyunlu Babam karakoyunlu. Dedem Konya mollası iken tayin olmuş. Safkan Türküm. Herkes soysuz değil. Aslını bilenler de var. Genellemeyelim.
SilSinem hanım, Sizin anlattığınız Konya masalı, neredeyse bütün Balkanlı'ların ağızında
Silsakız gibi hep çiğnenir. Ne milyon, on milyonların dedesi Konya'dan gelmişmiş yahu...
Şu (İ)Kon(i)ya efsanesi çok saçma ve komik bir safsata.
Balkan'lılardan bir veya iki asır önce Türkleşen Ortodoks/Rumlar "saf Türkmüş".
Konya yani İkoniya, adından belli olduğu gibi Ortodoks
Hristiyanlığı, Rumluğu andırır. Tarihi süreç içerisinde buranın da yerli halkı
din ve dil değiştirip, yeni bir kimliğe; Türk - İslam kültürüne dahil oldu. Anadolu'yu
Türkleştiren, Doğudan gelen Türkmenlerin sayısı bilinmez ve tartışılabilir. Otokton
halka göre %3-4, sınırları zorlasak bile %10'u bulmaz. Bunları kafadan atmıyorım.
Son yıllarda genetik bilimi çok gelişti. Günümüzün Anadolu Türkleri ve kazılarda
bulunan binlerce yıllık Anadolu insanı iskeletleri genetik olarak uyuşuyor. Be ne demek oluyor.
Bunlar Türkmüydü? - Hayır! Yetmedi...
Anadolu'ya ve Balkan'lara Türklük/İslamiyeti yayan Türkmenlerin de, Orta Asya'lılarla pek alakası yok zaten.
Siz kendinizi Türk hissediyorsanız "SAF" Türksünüz demek.
Ancak "Safkan" diye bir olay YOK. Bir karar verin bakalım....! Orta Asyalı, Moğol'umsu atlarla
yaşayan, at eti ve sütü tüketen, göçebelerin soyundan mı? Tarih sahnesine Anadolu'da
çıkan karakuru, bedenleri bol kıllı, Ermenilikten bozmaların soyundan mı? Bin yıllık ve fazlası
dönemde gittikçe Helenleşen ve Hristanlaşan, en son olarak Türkleşip/İslamlaşan Anadolu yerlilerin karma karışık soyundan
mı? Yoksa yerli Balkan insanlarından mı gelir damarlarınızdaki kan? Anadolu'lular Bulgaristan'lılara
sarışın Bulgar filan derler. Gülermisin, ağlarmısın? Bulgaristanda sarışınlar küçük
bir azınlıktır. Geneli beyaz tenli, ve saçları kumralın çeşitli tonlarında olur.
Peki neden Anadolu'lar bunları sarışın olarak görür. Çünkü Balkanlılar daha Avrupai
özelliklere sahiptir. Anadolu'lar ise ezici çoğunlukta diğer Orta Doğu'lu (Kürt, Arap,
İranlı)komşularına benzer. Benzer çünkü bunlar yakın akrabadır ondan. Aynı şekilde Bulgaristan Türkleri da Balkan'lara, Bulgarlara benzer.
Aynı kan, aynı ... ondan.
@Sinem Demirci
SilBakın ne demişsiniz:
"Bulgar göçmeni anne babanın çocuğuyum"
"Safkan Türküm"
Yani "saf" Bulgarken, "safkan" Türk mü olunuyormuş?
:)
Şahsi yaptığım bir araştırma neticesinde, en azından kendi köyümü ve soyumu araştırdığımda Karaman ve Konya yöresinden; bazılarını sürgün, bazılarını da istekleri ile Bulgaristan bölgesine sevk edildikleri bilgisine ulaşmıştım. Bizimkiler 1877-78 yıllarında Bulgaristan'ın Razgrad(Harazgrad) şehri Karaağaç köyünden 350 hane olarak tüm köy, savaş zamanında göç etmek zorunda bırakılmış. Önce Gelibolu yarımadasına, oradan da Biga Kaldırımbaşı köyüne gelmişler. Bizim köyün kuruluşuna ön ayak olan büyüklerimiz o dönemde sıtma salgını dolayısıyla, 35 hane bugün Biga Çınardere köyü ile köyüm Lapseki Dişbudak köyü arasındaki Millet kırı mevkinde yeni bir köy kurmuşlardır. Aynı salgın neticesinde köyümüzün şu anda bulunduğu yere yerleşmiştir. Aynı araştırmam neticesinde aynı köyden 350 hane göç ettiğini, Çanakkale Biga, Balıkesir Savaştepe, Balya ve Merkez ilçelerine bağlı bazı köylere yerleşmiş oldukları bilgisine ulaştım. Fakat bir türlü fırsat bulup da gidemedim. Bugün itibariyle Bulgaristan Razgrad şehrinde hâlâ Karaağaç köyü mevcut ve yaşayan Türk vatandaşlarımız vardır. Kayıtlarda nereden geldiği hakkında hiçbir bilgiye rastlamadım. Tahminimce bi dönemde Türkiye topraklarına gelememiş ve yakın bölgelerde kalan vatandaşlarımız olduğunu düşünüyorum.
YanıtlaSil